Rhoi Wrecsam ar y Map

Yn rhan o raglen ‘Trysorau ar Daith’, mae’r Llyfrgell Brydeinig yn benthyg tri gwrthrych sydd â pherthnasedd penodol i Wrecsam a gogledd-ddwyrain Cymru. 

Mae arddangosfa ddiweddaraf Amgueddfa Wrecsam Rhoi Wrecsam ar y Map, wedi’i ysbrydoli gan yr eitemau hanesyddol hynod o bwysig yma o gasgliadau’r Llyfrgell Brydeinig:   

  • Y map cywir cynharaf o ardal Wrecsam – map o siroedd Sir Ddinbych a Sir y Fflint a luniwyd gan Christopher Saxton yn 1577 a’i gynnwys yn atlas personol William Cecil, Arglwydd Burghley 1af, Ysgrifennydd Gwladol i Frenhines Elizabeth I.
  • Arolwg pwysig gan John Norden o diroedd tywysog Cymru, a ysgrifennwyd yn 1620 ac sy’n cynnwys y darluniau manwl cynharaf sydd yn dal i oroesi o Gastell Holt. 
  • Nodiadur gwerthwr llyfrau a arferai fod yn berchen i Sion Gruffydd (John Griffiths) o Riwabon, wedi’i ddyddio o ddiwedd y 17eg Ganrif.

Mae’r tair llawysgrif yn enghraifft o sut y cafodd Wrecsam ei arolygu yn y canrifoedd diwethaf a sut y cafodd y dref a’r dalgylch ei gynrychioli ar y mapiau. 

Gyda hyn mewn golwg, mae’r arddangosfa yn edrych ar ffyrdd eraill y mae Wrecsam wedi dod yn adnabyddus: ei glwb pêl-droed, Wrexham FC; ei draddodiad bragu, wedi’i symboleiddio’n fwyaf amlwg yn Wrexham Lager; ei ddiwydiant trwm megis haearn a glo, yr ymyriadau a chaledi; merched Wrecsam sydd wedi sicrhau bod Wrecsam wedi chwarae ei ran mewn digwyddiadau cenedlaethol; a sut mae’r celfyddydau a diwylliant dros y blynyddoedd diwethaf wedi helpu i drawsnewid enw da’r dref. 

Mae’r arddangosfa hefyd yn cynnwys:

  • Hen ffilm hyrwyddol o’r archif o Wrecsam yn y 1980au a gynhyrchwyd gan Fideo Cymunedol Wrecsam ar gyfer Cyngor Bwrdeistref Maelor Wrecsam
  • Rhaglen ddogfen fer a gomisiynwyd yn arbennig gan Ryan Saunders a Chloe Goodwin ar sut mae’r celfyddydau a diwylliant yn newid agweddau yn Wrecsam
  • Dwy ffilm ‘Ein Wrecsam’, a recordiwyd yn ystod y pandemig am bwysigrwydd Clwb Pêl-droed Wrecsam ac addysg Merched yn Wrecsam.
  • a rhywfaint o weithgareddau i oedolion a phlant sydd wedi’u hysbrydoli gan thema mapiau: caiff oedolion (a phlant) eu herio i greu eu map eu hunain o Wrecsam, tra bod ymwelwyr iau yn gallu ymgymryd â’r her ‘arwyddion’.

Mae Rhoi Wrecsam ar y Map yn agor dydd Sadwrn, 28 Mai a bydd ar agor tan ddydd Sadwrn 27 Awst 2022. Mae mynediad yn rhad ac am ddim.

#wrecsamarymap #wrexhamonthemap

Amgueddfa Wrecsam

Mae Amgueddfa Wrecsam yn adrodd stori Wrecsam a’r ardal gyfagos drwy arddangosfeydd rhyngweithiol a chyfeillgar i deuluoedd.

Dysgu mwy