Wedi’i leoli yn un o adeiladau tirnod Wrecsam ar Stryt y Rhaglaw, mae Gwasanaeth Treftadaeth ac Archifau Wrecsam yn gyfrifol am amgueddfeydd ac archifau’r fwrdeistref sirol.
Amgueddfa ac Archifau Bwrdeistref Sirol Wrecsam yw’r man cychwyn ar gyfer darganfod hanes cyffrous y rhanbarth hwn ar y ffin rhwng Cymru a Lloegr.
Mae arddangosfeydd a chasgliadau’r Amgueddfa yn adrodd straeon ein cymunedau lleol a’u lle yng Nghymru a’r byd ehangach o’r cyfnod cynhanes hyd at heddiw.
Yr Archifau yw’r lle i ymchwilio i hanes eich teulu, eich cartref, eich cymdogaeth a hanes eich cyndeidiau.
Mae Gwasanaeth Treftadaeth ac Archifau Wrecsam, gyda chymorth gwirfoddolwyr a sefydliadau partner, hefyd yn gyfrifol am Benwisgoedd Glofa’r Bers, Gwaith Haearn y Bers, Castell Holt, Pyllau Plwm y Mwynglawdd a Pheiriandy Penrhos.
Cyfleusterau
- Orielau’r Amgueddfa
- Ystafell chwilio Astudiaethau Lleol ac Archifau
- Caffi’r Cwrt: – coffi, cacennau, brechdanau, cawliau ac amrywiaeth o brydau ysgafn yn cynnwys rhai o fwydydd gorau’r ardal
- Siop Cofroddion
- Mynediad i gadeiriau olwyn
- Toiledau
- Gall deiliad bathodyn glas barcio ar y safle
- Llogi’r lleoliad
Amgueddfa ac Archifau Bwrdeistref Sirol Wrecsam, Adeiladau’r Sir, Stryt y Rhaglaw, Wrecsam LL11 1RB
Ffôn: 01978 297 460
Ynglŷn ag Adeilad yr Amgueddfa
Mae ein hamgueddfa wedi’i lleoli yn Adeiladau’r Sir a adeiladwyd ym 1857 fel barics ar gyfer Milisia Sir Ddinbych. Y pensaer oedd Thomas Penson.
Roedd y milisia yn cadw eu harfau i fyny’r grisiau yn yr hyn sydd bellach yn Ystafell Llys 1 gan gynnwys gynnau a bwledi a gadwyd yn flaenorol yng Nghastell Caer.
Roedd swyddogion milisia yn byw yn yr adeilad, tra bo’r milwyr cyffredin yn cael eu lletya mewn tai o amgylch y dref. Byddent yn hyfforddi am fis y flwyddyn.
Erbyn 1877 roedd y milisia wedi symud i Farics ac Adeiladau’r Sir newydd yn Hightown a ail-agorwyd fel Gorsaf yr Heddlu a Llys Ynadon y dref ym 1879 yn dilyn rhywfaint o ailfodelu mewnol ac allanol.
Roedd Heddlu Sir Ddinbych wedi’u lleoli ar lawr gwaelod yr adeilad, gyda chelloedd wedi’u hadeiladu i ddarparu ar gyfer carcharorion, gan gynnwys y meddw a’r afreolus.
Mae cyfrifiad 1901 yn dweud wrthym fod tri charcharor wedi’u cadw yno dros nos. Serch hynny, nid yw’n dweud wrthym pam yr oeddent yn y ddalfa!
Yn dilyn symud Heddlu Gogledd Cymru i Fodhyfryd ym 1976-77, bu Adeiladau’r Sir yn wag nes iddo ddod yn rhan o’r coleg celf lleol ac agor fel amgueddfa newydd sbon ym 1996 a chael ei adnewyddu’n sylweddol yn 2010 – 2011.
Cyfeillion Angueddfeydd Wrecsam
Nodau ac amcanion y Cyfeillion yw hyrwyddo, cefnogi a chynorthwyo’r holl agweddau ar waith Amgueddfeydd a Gwasanaethau Treftadaeth Bwrdeistref Sirol Wrecsam.
Mae’r Cyfeillion yn ymddiriedolaeth elusennol ac felly fe’i gweithredir yn unol â’r rheolau a osodwyd gan y Comisiwn Elusennol. Nid yw’n rhan o’r Cyngor ond yn gorff preifat a weithredir gan ei aelodau. Mae’r aelodau yn ethol pwyllgor bychan i weithredu’r mudiad.
Swyddogion
Cadeirydd: Sandra Allen
Is-gadeirydd: Carolyn McKenzie
Trysorydd: Rebecca Wright
Ysgrifennydd: Robin Bendon
Cost Tanysgrifiadau Blynyddol
Unigolyn Oedolyn £15
Oedolyn Cwpl £22.50
Consesiwn Unigol £10
Pâr consesiwn £15
Corfforaethol £30
Rhodd Ymwelydd £3