Fis diwethaf, fe greodd Cymru Women hanes yn Wrecsam, gan dynnu 1-1 gyda Sweden o flaen eu torf fwyaf erioed y tu allan i Gaerdydd.
Ychydig cyn y gêm yn Cae Ras, mae dau o sêr y tîm wedi bod mor garedig â rhoi eitemau arbennig iawn – ac anarferol – i amgueddfa newydd Wrecsam!
Daw’r ddau gyfraniad o gemau ail gyfle dramatig Ewro 2025 Merched UEFA yn erbyn Iwerddon yr hydref diwethaf, a welodd Gymru’n creu hanes trwy gyrraedd prif dwrnamaint merched am y tro cyntaf.
Sicrhaodd y fuddugoliaeth dros ddau gymal le Cymru yn yr Ewros, a fydd yn cael eu cynnal yn y Swistir yr haf hwn.
Mae’r eitemau a roddwyd i’r amgueddfa yn cynnwys yr esgidiau a wisgwyd gan Lily Woodham, a sgoriodd gôl hollbwysig yn y cymal cyntaf yn erbyn Iwerddon yng Nghaerdydd, a dant Gemma Evans, a gafodd ei tharo allan yn ystod yr ail gymal yn Nulyn.
Trosglwyddodd Gemma a Lily yr eitemau i Swyddog Pêl-droed yr Amgueddfa, Nick Jones, ym Mharc Colliers, Gresffordd.
Gall rhoddion “ysbrydoli sêr tîm Cymru yn y dyfodol”
Bydd yr esgidiau a’r dant nawr yn rhan o ‘Amgueddfa Dau Hanner’ Wrecsam, atyniad cenedlaethol newydd sbon sy’n cael ei ddatblygu ar hyn o bryd yng nghanol y ddinas.
Bydd y prosiect yn gweld datblygu amgueddfa bêl-droed gyntaf erioed Cymru, ochr yn ochr ag Amgueddfa Wrecsam sydd wedi’i gwella a’i hehangu. Mae disgwyl i’r amgueddfa newydd agor yn 2026.
Yn ogystal â bod yn gartref i Glwb Pêl-droed Wrecsam sydd bellach yn fyd-enwog, a’u stadiwm, Y Cae Ras, y stadiwm rhyngwladol hynaf yn y byd sy’n dal i gael ei ddefnyddio heddiw, Wrecsam hefyd yw man geni Cymdeithas Bêl-droed Cymru (CBDC). Cyfeirir at y ddinas yn aml fel ‘cartref ysbrydol pêl-droed Cymru’.
Amgueddfa Wrecsam yw ceidwad Casgliad swyddogol Pêl-droed Cymru, sy’n cynnwys miloedd o eitemau o hanes pêl-droed Cymru.
Bydd datblygiad yr amgueddfa bêl-droed newydd yn darparu orielau a gofodau arddangos newydd sbon ar gyfer y casgliad a fydd yn cael eu harddangos i bawb eu mwynhau.
Dywedodd Lily Woodham: “Mae’n wych ein bod yn gallu cefnogi amgueddfa bêl-droed Cymru a fydd yn agor y flwyddyn nesaf. Roedd cymhwyso ar gyfer yr EUROs yn uchafbwynt gyrfa ac rydw i mor falch fy mod i’n gallu rhoi fy esgidiau sgorio gôl i’w harddangos yn yr amgueddfa, gan obeithio ysbrydoli sêr tîm Cymru yn y dyfodol.”
CBDC yn helpu i dyfu Casgliad Pêl-droed Cymru
Mae dant Gemma ac esgidiau Lily yn ymuno â rhestr gynyddol o eitemau a roddwyd i Gasgliad Pêl-droed Cymru gan Gymdeithas Bêl-droed Cymru.
Dros y blynyddoedd, mae rhoddion Cymdeithas Bêl-droed Cymru wedi cynnwys rhai arteffactau anhygoel. Mae rhai o’r uchafbwyntiau diweddar yn cynnwys:
- Mae Jess Fishlock a Sophie Ingle yn cyhoeddi crysau o gemau rhagbrofol Cwpan y Byd/Ewros yn ddiweddar.
- Pennants yn nodi degawdau o gemau tîm cenedlaethol Cymru, gan gynnwys Cymru v Awstria, ‘Brwydr Wrecsam’ yn 1955.
- Plât coffa gan FA Wcráin, yn nodi gêm hanesyddol y ddwy ochr yng Nghwpan y Byd ym mis Mehefin 2022, pan gymhwysodd Cymru ar gyfer Cwpan y Byd FIFA am y tro cyntaf ers 1958.
- Crys cyhoeddi gêm Gareth Bale o’i ymddangosiad rhyngwladol olaf ar dir Cymru – v Gwlad Pwyl, 25 Medi 2022.
Ychwanegiad hynod at y casgliad
Dywedodd Swyddog yr Amgueddfa Bêl-droed yn Amgueddfa Wrecsam, Nick Jones: “Diolch i Gemma, Lily a CBDC am gyfrannu’r gwrthrychau gwych hyn i Gasgliad Pêl-droed Cymru. Mae’n wych cael eitemau sy’n cysylltu’n agos â thîm y merched a’u cymhwyster arloesol ar gyfer twrnamaint mawr cyntaf yr haf hwn.
Mae’r dant yn ychwanegiad hynod ac rwy’n siŵr y bydd gan ymwelwyr y dyfodol ddiddordeb arbennig ynddo!”
Dywedodd yr Aelod Arweiniol dros Bartneriaethau a Diogelwch Cymunedol, y Cynghorydd Paul Roberts: “Rydym yn hynod ddiolchgar i Gymdeithas Bêl-droed Cymru am eu cefnogaeth barhaus i brosiect yr amgueddfa newydd ac i chwaraewyr Cymru am eu hychwanegiadau newydd gwych i’n Casgliad Pêl-droed Cymreig.
“Mae disgwyl i’r amgueddfa newydd ddenu miloedd o ymwelwyr newydd i Wrecsam bob blwyddyn a chwarae rhan ganolog yn arlwy diwylliannol llewyrchus y ddinas.
“Bydd yr amgueddfa bêl-droed newydd yn dathlu treftadaeth gyfoethog pêl-droed Cymru, ddoe a heddiw, yn ei holl amrywiaeth, o glybiau llawr gwlad i’r timau cenedlaethol. Bydd orielau newydd hefyd yn cael eu creu i arddangos casgliadau Amgueddfa Wrecsam, sy’n golygu gwell profiad i ymwelwyr a lleoliad modern o’r radd flaenaf ar gyfer darganfod stori ein rhanbarth yng Ngogledd Ddwyrain Cymru.”