Mae’r genedl yn paratoi ar gyfer gemau ail gyfle hollbwysig yng Nghwpan y Byd ym mis Mawrth, a gobeithiwn y daw hynny i ben pan fydd Cymru’n cymhwyso ar gyfer gêm derfynol gyntaf ers 1958.
Mae dydd Sadwrn 5 Chwefror yn nodi pen-blwydd y tro diwethaf i Gymru gymhwyso ar gyfer rowndiau terfynol Cwpan y Byd, rhyw 64 mlynedd yn ôl, gyda set unigryw o amgylchiadau yn eu helpu i Sweden.
Roedd Cymru wedi gorffen yn ail i Tsiecoslofacia yn eu grŵp rhagbrofol ac yn ôl pob golwg cawsant eu dileu nes i FIFA roi cyfle arall iddynt. Roedd Israel wedi symud ymlaen o’u parth cymhwyso ond heb chwarae gêm; sawl gwrthwynebydd yn tynnu’n ôl o’r gystadleuaeth am resymau gwleidyddol.
Cyflwynodd FIFA reol na allai tîm gymhwyso heb chwarae gêm a threfnodd gêm ail gyfle gyda Chymru yn cael ei thynnu (allan o naw enw) i chwarae Israel, gyda’r enillydd yn symud ymlaen i rowndiau terfynol 1958.
Ar 15 Ionawr, teithiodd Cymru i Israel ar gyfer y cymal cyntaf gan ennill 2-0, gyda goliau ym mhob hanner gan Ivor Allchurch a Dave Bowen. Yn yr ail gymal ym Mharc Ninian ar 5 Chwefror gwelwyd yr un sgôr, gyda goliau hwyr gan Allchurch eto a Cliff Jones yn sicrhau buddugoliaeth gyffredinol o 4-0 a chymhwyster rownd derfynol.
Mae’r ail gymal hefyd yn nodedig, yn dod fel y gwnaeth ddiwrnod cyn Trychineb Munich.
Gwisgwyd y crys yn y llun gan y cefnwr Alan Harrington yn yr ail gymal ym Mharc Ninian. Fe’i prynwyd pan sefydlwyd Casgliad Pêl-droed Cymru am y tro cyntaf yn yr amgueddfa yn 2000.
Mae Harrington yn un o arwyr pêl-droed Caerdydd a chwaraeodd ei holl yrfa yn y clwb (348 ymddangosiad) ac ennill 11 cap i Gymru.
Am ddarllen mwy o erthyglau fel hyn? Ymunwch â’n rhestr bostio i gael postiadau blog yn y dyfodol a holl newyddion eraill Amgueddfa Bêl-droed Cymru yn cael eu danfon yn syth i’ch mewnflwch.