Mae pob un o’r chwe ffilm fer yn ein cyfres Gwreiddiau Clwb Pêl-droed Cymru bellach ar gael i’w gwylio ar-lein. Mae’r ffilmiau’n cynnwys hanesion clybiau sydd â dros gan mlynedd o hanes, yn ogystal â chlybiau sydd ond newydd ddechrau ar eu taith bêl-droed Gymreig. Adroddir pob stori gyda chymorth cyfweliadau gonest ag unigolion allweddol o’r clybiau ac aelodau o’r cymunedau sy’n eu cefnogi.
Y clybiau a ddogfennwyd yw: CPD Tref Caernarfon (clwb cefnogwyr, FA Arfordir Gogledd Cymru) Clwb Pêl-droed Rhuthun (pêl-droed ieuenctid, FA Gogledd-ddwyrain Cymru) CPD Merched Tref Aberystwyth (tîm merched amatur, FA Canolbarth Cymru) Tref Merthyr (clwb yn chwarae yn system cynghrair Lloegr, FA Sir Gwent) CPD Pontyclun (tîm dynion amatur, FA De Cymru) Clwb Pêl-droed y Ganolfan Gymunedol Affricanaidd (clwb cynhwysiant, FA Gorllewin Cymru).
Mae’r ffilmiau wedi’u hariannu gan Lywodraeth Cymru a’u cynhyrchu gan y tîm yn Amgueddfa Bêl-droed newydd Cymru (sy’n cael ei datblygu ar hyn o bryd yn Amgueddfa Wrecsam fel rhan o brosiect Amgueddfa Dau Hanner), gan weithio gyda chwmni cyfryngau o Gaerdydd, EatSleep Media.
Cafodd nifer o’r ffilmiau eu dangos am y tro cyntaf yn unigol yn y clybiau yr haf diwethaf, yn ogystal â chael eu dangos yn Eisteddfod Genedlaethol a’r Urdd.
‘Mae pêl-droed yn dal yn gêm gymunedol yng Nghymru’
Yn cyfeilio i’r criw ffilmio ar eu teithiau o amgylch Cymru roedd Swyddogion Ymgysylltu Amgueddfa Bêl-droed Cymru, Shôn Lewis a Delwyn Derrick.
Rhannodd Delwyn ei brofiad o greu’r ffilmiau: “Mae’r prosiect yma wedi bod yn brofiad anhygoel. Aethom allan i adrodd hanes gwreiddiau clybiau o bob rhanbarth a phob lefel o bêl-droed yng Nghymru. Nid oedd gennym griw cynhyrchu enfawr, nid oedd gennym gyllideb effeithiau arbennig, nid oedd gennym hyd yn oed ymbarél rhyngom un diwrnod penodol o ffilmio, ond yr hyn a oedd gennym oedd stori.
“Fe wnaethon ni dreulio amser mewn clybiau gyda dros gan mlynedd o hanes a chlybiau sydd newydd ddechrau eu taith bêl-droed yng Nghymru, ond y stori a gefais i’n hynod ddiddorol, yn ysbrydoledig ac yn syndod i’r un graddau, oedd, waeth beth fo oed y clwb, lefel y clwb neu ddaearyddiaeth y clwb, mae’n ymddangos bod gan bob clwb pêl-droed yng Nghymru y grŵp bach hwnnw o wirfoddolwyr gweithgar, ymroddedig ac angerddol.
“Doeddwn i ddim wedi fy ysbrydoli pan ddechreuon ni’r ffilmiau hyn, ond rydw i wedi dod i ffwrdd oddi wrthyn nhw hyd yn oed yn fwy ysbrydoledig nag erioed o’r blaen. Mae pêl-droed yn dal i fod yn gêm gymunedol yng Nghymru ac rwy’n meddwl bod hynny’n wych, oherwydd os yw’n gêm gymunedol, yna mae hynny’n golygu mai ein gêm ni yw hi o hyd, wedi’i chwarae er cariad at bêl-droed. Mae’r cwpl o fisoedd diwethaf wedi bod yn gorwynt llwyr o nosweithiau hwyr, boreau cynnar, gwynt oer, glaw oerach ac oriau teithio llythrennol, ond pob eiliad wedi’i wneud gyda gwên.”