Category: Amgueddfa Bêl-droed Cymru

Wrth i’r gwaith i adeiladu Amgueddfa Bêl-droed newydd i Gymru yn Wrecsam fynd rhagddo, rydym yn falch iawn o allu cyflwyno dau aelod diweddaraf ein tîm i chi.

Yn ddiweddar penodwyd Delwyn Derrick a Shôn Lewis yn Swyddogion Ymgysylltu newydd ar gyfer prosiect Amgueddfa Bêl-droed Cymru.

Eu cenhadaeth fydd teithio ledled Cymru ac estyn allan i gymunedau pêl-droed, clybiau, chwaraewyr, cefnogwyr ac unigolion a grwpiau eraill sy’n ymwneud â’r gêm. Drwy feithrin cysylltiadau a chasglu straeon, bydd gwaith Shôn a Delwyn yn helpu i sicrhau bod yr amgueddfa newydd yn gallu cynrychioli treftadaeth bêl-droed Cymru yn ei holl amrywiaeth, o’n clybiau llawr gwlad, yr holl ffordd i fyny i’r timau cenedlaethol a’u llwyddiannau hanesyddol.

Gwahoddwyd Shon a Delwyn i ddweud ychydig wrthym am sut y daethant i gysylltiad â phêl-droed Cymru am y tro cyntaf, pam fod prosiect newydd yr Amgueddfa Bêl-droed yn cyffroi eu dychymyg a pha agwedd o’r gwaith ymgysylltu y maent yn edrych ymlaen ato fwyaf….

Delwyn Derrick

Sut y gwnaethoch chi ddechrau ymddiddori mewn pêl-droed a beth yw eich atgofion cynnar o wylio pêl-droed Cymru?

“Rwyf wastad wedi mwynhau pêl-droed ond aeth fy niddordeb ymhell y tu hwnt i fod yn hobi nôl yn 2016 pan ddechreuais fy nghlwb fy hun yma yn Wrecsam. Ers hynny rwyf wedi symud yn fwy i ochr weinyddol pêl-droed, gyda sedd ar Gymdeithas Bêl-droed Gogledd-ddwyrain Cymru a chael fy ethol ar y pwyllgor rheoli ac fel cadeirydd yr uwch bwyllgor datblygu pêl-droed.

“Fel gyda’r rhan fwyaf o gefnogwyr pêl-droed Wrecsam, roedd fy mhrofiadau cyntaf o bêl-droed ar Y Cae Ras ac yno y gwelais Gymru yn chwarae mewn gêm gyfeillgar yn erbyn Wrecsam am y tro cyntaf ym 1998. Ychydig flynyddoedd ar ôl hynny y dechreuais ddarganfod pêl-droed ar lawr gwlad ac rydw i wedi gwirioni ar y gêm gymunedol ers hynny.”

Dywedwch wrthym pam rydych chi’n meddwl ei bod hi’n bryd bod gan Gymru ei hamgueddfa bêl-droed ei hun…

“Rwy’n gyffrous i weld bod gan Gymru amgueddfa bêl-droed o’r diwedd ac rwyf wrth fy modd ei bod yn mynd i fod yn Wrecsam lle sefydlwyd Cymdeithas Bêl-droed Cymru am y tro cyntaf yn 1876. Mewn ffordd, mae’r amgueddfa wedi’i lleoli yn y dref lle dechreuodd y tîm cenedlaethol. yw ein fersiwn ein hunain o bêl-droed yn dod adref, ond mae hefyd yn bwysig iawn bod gweddill Cymru yn ei weld felly ac yn teimlo’n rhan o’r daith hon hyd yn oed os nad ydynt yn byw yn Wrecsam.

“I mi, tîm Cymru fu fy ail dîm erioed. Pan oeddwn yn iau roeddwn yn cefnogi Wrecsam ac yna Cymru. Rwy’n meddwl mai dyna sy’n ein gosod ar wahân i genhedloedd eraill mewn ffordd yw bod y tîm cenedlaethol yn debycach i’n hail dîm lleol, sef yr hyn sy’n wych am genedl fach sy’n breuddwydio’n fawr ac yn gallu canu hyd yn oed yn fwy.

“Ein stori ni yw ein hanes pêl-droed ac mae gallu adrodd y stori honno i gyd mewn un lle, nid wrth y cefnogwyr, ond gyda’r cefnogwyr, mae’n rhywbeth sydd ei angen arnom ni i gyd.”

Beth ydych chi’n edrych ymlaen ato fwyaf yn eich rôl newydd fel swyddog ymgysylltu?

“Fel swyddog ymgysylltu, fy rôl yn llythrennol yw mynd allan ledled Cymru, yn siarad â phobl am wlad a hanes chwaraeon rwy’n angerddol amdano ac yn hynod falch ohono. Rwy’n credu’n gryf mai fi sydd â’r swydd orau yn y byd a hyd yn oed yn yr amser byr iawn yr wyf wedi bod yma, rwyf wedi gallu siarad am brosiect yr amgueddfa a’r hyn yr ydym yn gobeithio ei gyflawni gyda rhai o arwyr fy mhlentyndod. fel Brian Flynn, Ian Rush a Rob Earnshaw, ond rwyf hefyd wedi bod yn cyfarfod â phobl hynod ddiddorol ym myd pêl-droed domestig sydd wedi adrodd straeon i mi ac wedi dangos gwrthrychau o rai o hanes Cymru i mi a allai fod wedi cael eu colli’n hawdd.

“Mae bod yn swyddog ymgysylltu ar gyfer prosiect sydd eisoes yn ymgysylltu â chymaint o bobl yn anhygoel ac rwy’n edrych ymlaen at gloddio hyd yn oed yn ddyfnach a dod o hyd i bobl â straeon i’w hadrodd nad oes neb wedi’u hadrodd o’r blaen. Yr hyn rwy’n edrych ymlaen ato fwyaf, yw’r hyn a ddaw nesaf. Dyw pêl-droed Cymru ddim wedi’i wneud eto a beth bynnag sy’n digwydd yfory, y diwrnod ar ôl iddo ddod yn hanes a rhan o fy swydd yw cofnodi a gwarchod hynny am genedlaethau i ddod. Mae’n gyfrifoldeb enfawr ac yn gwireddu breuddwyd ar yr un pryd.”

Shôn Lewis

Sut y gwnaethoch chi ddechrau ymddiddori mewn pêl-droed a beth yw eich atgofion cynnar o wylio pêl-droed Cymru?

“Fy atgofion cynharaf o bêl-droed oedd mynd i wylio tîm lleol o’r enw Mountain Rangers, yn ystod canol yr 80au roedden nhw’n chwarae ar y cae tu ôl i’m cartref yn y Bontnewydd.

“Er i mi gael fy magu yn gefnogwr Everton roedd lefelau uwch y gêm broffesiynol yn ffantasi pell, digyswllt i fy nghyfoedion a minnau, dim ond ar y teledu yn gwylio’r canlyniadau’n dod i mewn neu’n eu gweld yn cystadlu â Lerpwl ar frig Adran 1 yr oedd modd eu cyrraedd. ar y Big Match (wel yr 80au oedd hi!) neu yn achos Wrecsam, Caerdydd ac Abertawe Soccer Sunday ar HTV Cymru.”

“Fodd bynnag, daeth fy nghysylltiad diriaethol cyntaf â phêl-droed proffesiynol ym 1991, wrth weld fy nhad yn gwylio’r teledu lle mae Rush a Southall yn chwarae gyda’i gilydd mewn coch ac yn fuddugol yn erbyn yr Almaen.

“O’r diwrnod hwnnw i hyn dydw i ddim wedi colli cic ar fy nhaith 31 mlynedd wrth i’m tîm blymio i ddyfnderoedd pêl-droed rhyngwladol a chodi i uchelfannau cymhwyso i Ewro 2016, 2020 a Qatar.

“Heddiw, gallaf ddweud yn gyfforddus nad ydw i’n gefnogwr o unrhyw dîm, i mi pêl-droed rhyngwladol yw pinacl y gêm ac felly mae unrhyw beth a phopeth sy’n ymwneud â phêl-droed domestig Cymru yn bwydo i mewn iddo yn y pen draw. Fel dwi wastad yn dweud, fy nghlwb ydy Cymru…yr unig ochr dwi’n teimlo yn fy nghynrychioli fel cefnogwr, hefyd yr unig ochr all wneud i mi deimlo’n sâl cyn, yn ystod ac (os collwn ni) ar ôl gêm…ond mae’r uchafbwyntiau felly, mor werth chweil!”

Dywedwch wrthym pam rydych chi’n meddwl ei bod hi’n bryd bod gan Gymru ei hamgueddfa bêl-droed ei hun…

“Mae gan Gymru hanes pêl-droed unigryw oherwydd ei strwythur economaidd, diwylliannol a gwleidyddol, datblygodd pêl-droed yn y gogledd a’r de bron yn annibynnol ar ei gilydd ac mae gan y gêm yma yng Nghymru hanes darniog iawn o ganlyniad, ond mae’n stori sydd ei hangen. ac yn haeddu cael gwybod.

“Mae gallu rhoi ‘cartref’ iddi yn Wrecsam o’r diwedd lle sefydlwyd Cymdeithas Bêl-droed Cymru yn anhygoel nid yn unig i hanes y gêm yng Nghymru ond hefyd ei dyfodol.

“Mae’r amgueddfa mewn sefyllfa unigryw yn hyn o beth, yn enwedig heddiw pan nad yw hunaniaeth pêl-droed Cymru erioed wedi bod yn gryfach, felly mae cael amgueddfa sy’n barod i ddogfennu popeth wrth i ni deithio trwy’r cyfnod mwyaf llwyddiannus yn hanes pêl-droed Cymru yn hollbwysig.

“Mae yna sawl ochr i bob stori ac nid yw pêl-droed yn wahanol, gobeithio y gall yr amgueddfa ddod yn fan lle mae ein holl straeon yn cael eu cadw a’u gwneud ar gael i genedlaethau’r dyfodol ddod i’w gweld, ac efallai dod o hyd i’w gwirionedd eu hunain am bêl-droed Cymru a’i hanes.

“Mae ein cyflwyniadau unigol i bêl-droed, ein profiadau yn tyfu i fyny ag ef fel cefnogwyr a’n rhesymau dros syrthio mewn cariad â’r gêm i gyd yn mynd i fod yn wahanol ac fel arfer yn gysylltiedig â’n hardaloedd a’n magwraeth, ac er mai dim ond ychydig ydw i. wythnosau i mewn rwyf wedi clywed cymaint o straeon a safbwyntiau anhygoel gan bobl mewn gwahanol rannau o Gymru nad oeddwn yn ymwybodol ohonynt o’r blaen.

Beth ydych chi’n edrych ymlaen ato fwyaf yn eich rôl newydd fel swyddog ymgysylltu?

“Rwy’n edrych ymlaen yn fawr at fynd allan i gymunedau ledled Cymru, yn trafod a chofnodi straeon pobl am eu hanes pêl-droed lleol eu hunain, gweld beth sydd ar gael ac yna dod â’r cyfan yn ôl i’r amgueddfa i helpu i’w wneud yn wirioneddol gynrychioliadol o Gymru gyfan. , yn adrodd ein straeon fel cefnogwyr pêl-droed Cymru a’n diwylliant a’n hanes pêl-droed unigryw yn ein dwy iaith.”

Os hoffech gael unrhyw straeon neu eitemau pêl-droed Cymreig yr hoffech eu dwyn i’n sylw, gallwch gysylltu â ni drwy e-bostio amgueddfabeldroed@wrexham.gov.uk

Ymunwch â rhestr bostio Amgueddfa Bêl-droed Cymru i gael newyddion a diweddariadau yn syth i’ch mewnflwch.

Rydym wedi derbyn y newyddion gwych ein bod wedi derbyn £45,000 o grant datblygu i ddatblygu cynlluniau ar gyfer Amgueddfa Dwy Ran – Amgueddfa Pêl-droed Cymru gan Gronfa Treftadaeth y Loteri Genedlaethol.

Mae’r arian yn rhoi’r cyfle i ni sicrhau grant pellach o dros £2 filiwn i gwblhau’r prosiect.

Mae hyn yn golygu y bydd y cynlluniau i ailwampio’r adeilad rhestredig Gradd 2 yn Amgueddfa Wrecsam i fod yn amgueddfa hanes lleol ac yn amgueddfa bêl-droed arddull genedlaethol gyda chyfleusterau gwell a storfa casgliadau oddi ar y safle newydd nawr yn gallu symud ymlaen gyda hyder.

Bydd y grant yn helpu’r tîm prosiect i ddatblygu ei gynllun gweithgaredd o ddigwyddiadau, gweithgareddau a rhaglenni dysgu fydd yn sicrhau y bydd yr amgueddfa newydd nid yn unig yn gwasanaethu cymunedau ar draws Bwrdeistref Sirol Wrecsam, ond ledled Cymru hefyd.

Bydd yr orielau Amgueddfa Bêl-droed newydd yn darparu lle arddangos parhaol ar gyfer Casgliad Pêl-droed Cymru sy’n dal i dyfu, am y tro cyntaf ers ei sefydlu yn 2000.

Bydd yr amgueddfa dwy ran yn gweld yr adeilad dau lawr cyfan yn cael ei ddefnyddio gan gynyddu ei botensial fel canolbwynt ar gyfer dysgu, pleser a lles gan ddenu oddeutu 80,000 o ymwelwyr yn flynyddol.

Dywedodd y Cyng Paul Roberts, Aelod Arweiniol Partneriaethau a Diogelwch Cymunedol “Mae hyn yn newyddion gwych i Wrecsam ac rwy’n edrych ymlaen at dderbyn diweddariadau ar gynnydd ac i fwynhau ymweld â’r Amgueddfa Dwy Ran – Amgueddfa Bêl-droed Cymru ac Amgueddfa newydd Wrecsam.”

1 of 3

Dywedodd y Cyng Mark Pritchard, Arweinydd y Cyngor “Unwaith eto, mae gennym reswm i ddathlu yn Wrecsam ac mae’r newyddion gwych yn cael ei groesawu’n arbennig. Hoffwn ddiolch i holl staff sy’n ymwneud â datblygu’r prosiect hyd yma a hefyd i Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol am gydnabod treftadaeth pêl-droed yng Nghymru ac yma yn Wrecsam – cartref ysbrydol pêl-droed.”

Dywedodd Andrew White, Cyfarwyddwr Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol yng Nghymru, “Rydym yn gyffrous i roi’r grant datblygu hwn i’r Amgueddfa Dwy Ran – Amgueddfa Bêl-droed Cymru.  Bydd y buddsoddiad hwn yn caniatau i Gyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam ddatblygu cynllun ar gyfer y prosiect y gallant ei gyflwyno i ni am gyllid pellach i wireddu’r freuddwyd.”

Ychwanegodd Ian Bancroft, Cadeirydd grŵp llywio y prosiect “Bydd yr orielau newydd yn casglu angerdd, yr emosiwn a phrofiad mae cefnogwyr pêl-droed wedi’i deimlo am y gêm ers i Gymdeithas Pel-droed Cymru (FAW) gael ei sefydlu yng Ngwesty’r Wynnstay Arms yn Wrecsam yn 1876.

“Mae amseru’r prosiect yn berffaith gyda Chymdeithas Pêl-droed Cymru yn nodi 150 mlynedd yn 2026 a chymhwyster diweddar tîm pêl-droed cenedlaethol ar gyfer Cwpan y Byd.”

Cymru yn cymhwyso ar gyfer Cwpan y Byd, Statws Dinas, cais Dinas Diwylliant, CPD Wrecsam yn chwarae yn Wembley ac yn colli o drwch blewyn i gael eu hyrwyddo yn nhymor llawn cyntaf ers i Rob a Ryan gymryd drosodd fel perchnogion, Cynlluniau Datblygu Cop, Gôl Mullin, Tŷ Pawb ar restr fer Amgueddfa’r Flwyddyn!

Mae yna gymaint wedi bod yn digwydd yn Wrecsam yn ddiweddar, mae’n hawdd anghofio bod cynlluniau yn datblygu i greu Amgueddfa Bêl-droed i Gymru ynghyd ag Amgueddfa newydd i Wrecsam ar Stryt y Rhaglaw yn Wrecsam.

Wrecsam yw cartref ysbrydol Pêl-droed Cymru a’n cynlluniau uchelgeisiol i wneud Wrecsam yn safle pererindod cefnogwyr pêl-droed! Mae pêl-droed yn rhan o’r gymuned a bywyd bob dydd i lawer o bobl felly mae’n gwneud synnwyr i greu profiad ymwelwyr sy’n dod â threftadaeth chwaraeon a threftadaeth cymuned ynghyd.

Mae staff yr amgueddfa, Haley Sharpe Design, Purcell (Penseiri) yn ogystal â phartneriaid prosiect pwysig eraill wedi bod yn datblygu’r dyluniadau ar gyfer amgueddfa Pêl-droed Cenedlaethol Cymru, gyda gwaith yn datblygu yn ystod y misoedd diwethaf.

Mae’r penseiri a dylunwyr wedi paratoi cynlluniau sy’n rhagweld:

• Roedd y prif oriel bresennol wedi dychwelyd i’w defnydd gwreiddiol fel canolbwynt iard, ond yn gaeedig ac yn cynnwys lifft a grisiau i’r llawr cyntaf.
• Amgueddfa Bêl-droed Cymru yn cael ei lleoli o amgylch Llys Rhif 1 (ystafell llys mawr)
• Amgueddfa Wrecsam yn canolbwyntio ar Lys Rhif 2 ac ochr ddwyreiniol adeilad yr amgueddfa.
• Canolbwynt dysgu a chymunedol newydd ar y blaengwrt, yn darparu lle dysgu a digwyddiadau hygyrch diweddaraf am y tro cyntaf erioed, i’w ddefnyddio gan ysgolion, grwpiau cymunedol ac ar gyfer gweithgareddau gwyliau.
• Oriel arddangosfa estynedig dros dro wedi’i ehangu i’r hen iard ymarfer.
• Parth plant ar y llawr gwaelod.
• Ardal gyflwyniad dawelach i’r sawl sy’n cael budd o fannau o’r fath.
• Caffi wedi’i ehangu yn darparu seddi ychwanegol yn y swyddfa archifau wedi’i hailbwrpasu, ynghyd â seddi yn y tu blaen yn ymestyn a lledaenu i’r blaengwrt.
• Siop fwy yn galluogi’r amgueddfa i werthu cofroddion sy’n ymwneud â phêl-droed a Chymru, yn arbennig wedi’i dargedu at deithwyr dyddiol a phobl ar eu gwyliau.

Mae’r tîm prosiect wedi bod yn ymgynghori gyda grwpiau yn cynrychioli cefnogwyr pêl-droed, hanesyddion, pobl yn ymwneud â dysgu, pobl anabl ac ystod amrywiol o grwpiau cymunedol ac unigolion sy’n hoffi ymweld ag amgueddfeydd.   Mae eu hadborth eisoes yn llywio dyluniad a chynnwys i helpu i sicrhau y bydd yr amgueddfa newydd y gorau y gall fod.

Mae’r cysyniad o’r dyluniadau ar gyfer yr orielau pêl-droed yn rhagweld ymwelwyr yn mynd i mewn drwy brofiad trochi cyflwyniadol yn creu awyrgylch ar gyfer stori pêl-droed a stori Cymru i’w hadrodd drwy bêl-droed…

O’r fan honno, byddant yn symud i Lys Rhif 1, y lle mwyaf yn yr amgueddfa. Bydd y lle hwn yn rhannu yn dair ardal eang:

• Ffyddloniaid a Chystadleuwyr fydd yn canolbwyntio ar bêl-droed yng Nghymru ar lefel clwb, o’r clybiau mawr i lawr i’r lefel llawr gwlad.
• Tor calon a Gogoniant, fydd yn adrodd stori timau dynion a merched Cymru a’u lwc anhygoel dros y blynyddoedd.
• Ar y Teras, ble rydym yn canolbwyntio ar y cefnogwyr a diwylliant pêl-droed Cymru ac yn cynnwys hyd yn oed mwy o ryngweithio i ymwelwyr ifanc.

Mae yna lawer mwy o waith i fynd i’r dyluniadau hyn, yn cynnwys nid yn unig staff yr amgueddfa a’r paneli ymgynghori yr ydym wedi eu sefydlu, ond pobl ar draws Cymru, un ohonynt drwy waith y Swyddogion Ymgysylltu a fydd yn cael eu recriwtio dros yr haf i weithredu fel llysgennad crwydr ar gyfer yr amgueddfa bêl-droed.

Fel yn yr orielau pêl-droed, bydd ymwelwyr yn mynd i mewn i orielau Amgueddfa Wrecsam drwy barth trochi rhagarweiniol fydd yn amlygu stori caleidosgopig o Wrecsam.

Bydd orielau Amgueddfa Wrecsam yn seiliedig ar bump thema yn gysylltiedig â phobl a lleoedd y bwrdeistref sirol:

• Dechreuadau – yma mae’r ffocws ar archaeoleg, gan ailarddangos deunydd Dyn Brymbo, yr Oes Efydd a Rhufeinig.
• Diwydiant a Masnach – bydd yr ystafell hon yn canolbwyntio ar ein treftadaeth ddiwydiannol ac amaethyddol, datblygu tref farchnad Wrecsam a’r byd gwaith yn Wrecsam.
• Gwrthdaro a Chael Pethau’n Anodd – mae’r thema hon yn ymwneud â chyfnod anodd diwydiannol ac anawsterau, a hefyd y Rhyfeloedd Byd a’u heffaith ar Wrecsam a’i bobl.
• Bywyd Bob Dydd – mae’r adran hon yn ymroddedig i destunau fel newidiadau yn y cartref, camau bywyd, iechyd a meddyginiaeth, hamdden ac amser rhydd.
• Cymunedau – bydd yr oriel thema olaf yn adrodd straeon y nifer o grwpiau gwahanol sy’n rhan o Wrecsam, gan gynnwys Pwyliaid Llannerch Banna, Portiwgeaidd, alltudiaid Wrecsam a gwyliau diwylliannol.

Dywedodd Aelod Arweiniol amgueddfeydd, Cyng Paul Roberts: “Yn gyffredinol, mae llawer wedi’i gyflawni, ond mae yna lawer mwy i’w wneud i sicrhau ein bod ni, gyda chymorth a chefnogaeth pobl a chymunedau Wrecsam ac ar draws Cymru, yn gweithio gyda’n gilydd, yn gallu creu Amgueddfa Bêl-droed i Gymru ac Amgueddfa newydd i Wrecsam sy’n addas ar gyfer cartref ysbrydol pêl-droed Cymru a dinas ddiweddaraf Cymru”.

Dywedodd Ian Bancroft, cadeirydd y grŵp llywio: “Mae’n gyfnod cyffrous iawn i bêl-droed yng Nghymru a Wrecsam, cartref ysbrydol pêl-droed Cymru.  “Mae pêl-droed yn chwarae rhan enfawr yn ein hunaniaeth, diwylliant a threftadaeth. “Mae’n wych gweld cynlluniau ar gyfer Amgueddfa Wrecsam ac amgueddfa bêl-droed Wrecsam yn datblygu wrth i ni edrych ymlaen at gyflawni’r prosiect cyffrous hwn yn 2025.”

Roedd yr amgueddfa’n falch o dderbyn rhodd bellach gan Gymdeithas Bêl-droed Cymru ym mis Ionawr, yn enwedig rhai crysau gyda thema Wrecsam.

O gêm ragbrofol Cwpan y Byd v Estonia (a enillodd Cymru 1-0 yn Tallinn ar 11 Hydref), rydym wedi derbyn crysau wedi’u llofnodi gan Harry Wilson, Danny Ward a Neco Williams – i gyd wedi eu geni yn Wrecsam.

Cawsant eu cyflwyno i’r amgueddfa gan Lywydd CBDC, Steve Williams, yn y gêm ddiweddar rhwng Bellevue FC a Heddlu Gogledd Cymru yn Nhref Wrecsam, a gynhaliwyd ym Mharc Colliers i gefnogi cais Wrecsam i fod yn Ddinas Diwylliant y DU yn 2025.

Mae casglu deunydd cyfoes o bwysigrwydd gwirioneddol i’r amgueddfa gan ei fod yn gymorth i ddehongli digwyddiadau diweddar sy’n ffres ym meddyliau pobl. Mae’r crysau yn ychwanegiad gwych i’n Casgliad Pêl-droed Cymreig cynyddol!

Mae’r genedl yn paratoi ar gyfer gemau ail gyfle hollbwysig yng Nghwpan y Byd ym mis Mawrth, a gobeithiwn y daw hynny i ben pan fydd Cymru’n cymhwyso ar gyfer gêm derfynol gyntaf ers 1958.

Mae dydd Sadwrn 5 Chwefror yn nodi pen-blwydd y tro diwethaf i Gymru gymhwyso ar gyfer rowndiau terfynol Cwpan y Byd, rhyw 64 mlynedd yn ôl, gyda set unigryw o amgylchiadau yn eu helpu i Sweden.

Roedd Cymru wedi gorffen yn ail i Tsiecoslofacia yn eu grŵp rhagbrofol ac yn ôl pob golwg cawsant eu dileu nes i FIFA roi cyfle arall iddynt. Roedd Israel wedi symud ymlaen o’u parth cymhwyso ond heb chwarae gêm; sawl gwrthwynebydd yn tynnu’n ôl o’r gystadleuaeth am resymau gwleidyddol.

Cyflwynodd FIFA reol na allai tîm gymhwyso heb chwarae gêm a threfnodd gêm ail gyfle gyda Chymru yn cael ei thynnu (allan o naw enw) i chwarae Israel, gyda’r enillydd yn symud ymlaen i rowndiau terfynol 1958.

Ar 15 Ionawr, teithiodd Cymru i Israel ar gyfer y cymal cyntaf gan ennill 2-0, gyda goliau ym mhob hanner gan Ivor Allchurch a Dave Bowen. Yn yr ail gymal ym Mharc Ninian ar 5 Chwefror gwelwyd yr un sgôr, gyda goliau hwyr gan Allchurch eto a Cliff Jones yn sicrhau buddugoliaeth gyffredinol o 4-0 a chymhwyster rownd derfynol.

Mae’r ail gymal hefyd yn nodedig, yn dod fel y gwnaeth ddiwrnod cyn Trychineb Munich.

Gwisgwyd y crys yn y llun gan y cefnwr Alan Harrington yn yr ail gymal ym Mharc Ninian. Fe’i prynwyd pan sefydlwyd Casgliad Pêl-droed Cymru am y tro cyntaf yn yr amgueddfa yn 2000.

Mae Harrington yn un o arwyr pêl-droed Caerdydd a chwaraeodd ei holl yrfa yn y clwb (348 ymddangosiad) ac ennill 11 cap i Gymru.

Am ddarllen mwy o erthyglau fel hyn? Ymunwch â’n rhestr bostio i gael postiadau blog yn y dyfodol a holl newyddion eraill Amgueddfa Bêl-droed Cymru yn cael eu danfon yn syth i’ch mewnflwch.

Darllenwch fwy am brosiect Amgueddfa Bêl-droed Cymru

Pan gyrhaeddodd Llywydd CBDC Steve Williams yr amgueddfa yn ddiweddar gyda blychau o wrthrychau i’w rhoi i Gasgliad Pêl-droed Cymru, cydweithiwr cefnogol o Wrecsam a welodd dlws pêl bren a’i nodi… fel Uwch Gwpan CBDC!

Wedi’i lansio fel y Cwpan Gwahoddiad ym 1997-98, newidiodd y gystadleuaeth ei henw i Uwch Gwpan CBDC y tymor canlynol.

Wedi’i noddi a’i deledu gan y BBC, roedd y gystadleuaeth yn cynnwys y saith clwb gorau yn Uwch Gynghrair Cymru, ynghyd â’r clwb ‘alltud’ gorau o Fae Colwyn, Merthyr Tudful a Sir Casnewydd.

Fe wnaethant chwarae ei gilydd gartref ac oddi cartref mewn dau grŵp o bedwar, gyda’r ddau uchaf o bob un yn symud ymlaen i’r rownd gogynderfynol, lle ymunodd Dinas Caerdydd, Dinas Abertawe, Wrecsam ac enillwyr Cwpan Cymru.

• 

• 

• 

Addaswyd y fformat cyn dechrau cystadleuaeth 2004-05 ac fe ddaeth i ben yn 2008 yn y pen draw pan benderfynodd y BBC dynnu ei nawdd yn ôl.

Yn y rownd derfynol ddiwethaf llwyddodd Sir Casnewydd i drechu Llanelli 1-0, gan wneud yr Alltudion yn dal i fod yn ddeiliaid swyddogol!

Wrecsam oedd y clwb mwyaf llwyddiannus yn hanes byr y gystadleuaeth, gan chwarae mewn wyth o’r un ar ddeg rownd derfynol a gynhaliwyd, gan ennill pump.

Arweiniodd ychwanegu’r tlws at gasgliad yr amgueddfa at ddigon o sylwadau ar gyfryngau cymdeithasol yn awgrymu y dylai hi neu rywbeth tebyg ddychwelyd i bêl-droed yng Nghymru. Un ar gyfer y FAW!

(Ffynhonnell: Archif Data Pêl-droed Cymru)

Am ddarllen mwy o erthyglau fel hyn? Ymunwch â’n rhestr bostio i gael postiadau blog yn y dyfodol a holl newyddion eraill Amgueddfa Bêl-droed Cymru yn cael eu danfon yn syth i’ch mewnflwch.

Darllenwch fwy am brosiect Amgueddfa Bêl-droed Cymru

Y mis diwethaf lansiwyd arolwg cyhoeddus ledled Cymru i’n helpu i ddylunio atyniad newydd sbon sy’n dod i ganol tref Wrecsam.

Mae Cyngor Wrecsam, mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru, yn ymgymryd ag ailddatblygiad mawr o adeilad Amgueddfa Wrecsam i greu Amgueddfa Bêl-droed Cymru ar y cyd ac Amgueddfa Wrecsam ar un safle.

Bydd yr Amgueddfa Bêl-droed newydd yn anelu at adrodd stori pêl-droed yng Nghymru, o’r clybiau, y cymunedau a’r cefnogwyr ledled y wlad, yr holl ffordd i fyny at y timau cenedlaethol a’u cyflawniadau hanesyddol.

Bydd Amgueddfa Wrecsam yn cael ei hadnewyddu fel rhan o’r prosiect a bydd yn cynnwys orielau newydd sbon sy’n archwilio hanes Wrecsam.

Dyluniwyd y cwestiynau yn yr arolwg i’n helpu ni i ddysgu mwy am bwy sy’n ymweld â’r amgueddfa, pwy sydd ddim, a pham.

Gofynnodd yr arolwg hefyd i bobl beth oedden nhw’n meddwl y mae’r Amgueddfa’n ei wneud yn dda, beth ellid ei wella a beth hoffent ei weld yn cael ei gynnwys yn yr Amgueddfa Bêl-droed newydd ac ailwampio Amgueddfa Wrecsam.

DEWCH I WEITHIO YM MAES GOFAL CYMDEITHASOL, ER MWYN EICH CYMUNED.

Yr hyn a ddywedasoch wrthym

Dyma rai o ganfyddiadau allweddol yr arolwg:

• Derbyniwyd 529 o ymatebion i gyd
• Roedd 51% o’r ymatebwyr wedi ymweld ag Amgueddfa Wrecsam o’r blaen
• Daeth y rhai a ymatebodd i’r holiadur o bob rhan o Gymru yn ogystal â rhai o Loegr.
• Roedd 75% o’r ymatebwyr yn ystyried eu hunain yn Gymry.
• Roedd 67% o’r ymatebwyr yn ddynion, a 33% yn fenywod.
• Roedd mwyafrif yr ymatebwyr rhwng 35-64 oed. Dim ond 5% oedd o dan 24 oed.

Canfu’r arolwg hefyd fod ….

• Roedd gan 80% o’r holl ymatebwyr ddiddordeb mewn ehangu cynnig hanes lleol craidd amgueddfa Wrecsam.
• Yn ogystal â hyn, roedd gan 84% o bobl ddiddordeb yn Amgueddfa Bêl-droed newydd Cymru.
• Mae memorabilia pêl-droed yn aml yn cael ei restru fel hoff arddangosion ymwelwyr, ochr yn ochr â hanes diwydiannol yr ardal a gwrthrychau penodol fel Colgyn Aur yr Wyddgrug a Dyn Brymbo.
• Pan ofynnwyd iddynt beth ellid ei wella, awgrymodd ymwelwyr fwy o arddangosfeydd cylchdroi ac ymweld, mwy o hysbysebu yn ogystal â gofod amgueddfa mwy a mwy disglair.
• Pan ofynnwyd iddynt beth fyddai’n annog pobl i ymweld â’r amgueddfa, yr ymatebion mwyaf cyffredin oedd arddangosfeydd rhyngweithiol ac atyniadol, a gweithgareddau a digwyddiadau gyda’r casgliad pêl-droed.
• Ychydig iawn o bobl oedd â diddordeb mewn datblygu sesiynau manwerthu neu addysg, ond awgrymodd 50% o bobl y byddai gwell cyhoeddusrwydd am yr amgueddfa a’r digwyddiadau yn eu gwneud yn fwy tebygol o ymweld â’r amgueddfa.

Darllenwch ymlaen i gael golwg fanylach ar y canlyniadau….

Ymwelwyr cyfredol yr Amgueddfa

Canfu’r arolwg fod ymwelwyr yn fwyaf tebygol o fod wedi dod i amgueddfa Wrecsam o Gymru, yn enwedig o’r ardal o amgylch yr amgueddfa a chod post Llandudno.

Mae ymwelwyr yn fwyaf tebygol o fod wedi dod ddiwethaf yn ddiweddar (o fewn y flwyddyn ddiwethaf neu’n union cyn y pandemig)

Mae’r rhan fwyaf o bobl wedi clywed am yr amgueddfa oherwydd eu bod yn byw yn lleol neu ar lafar ac argymhellion gan eraill.

Mae pobl sydd wedi ymweld o’r blaen wedi dod oherwydd diddordeb yn nhreftadaeth Wrecsam neu ddigwyddiad neu wrthrych penodol. Maent yn llai tebygol o fod wedi dod i ddifyrru eu hunain neu eu plant.

Mae pobl yn mwynhau’r casgliad ac mae’r cyfleusterau – yn enwedig y caffi – yn arbennig o boblogaidd. Mae arddangosfeydd dros dro hefyd yn derbyn canmoliaeth ac wedi annog pobl i ymweld sawl gwaith.

Mae memorabilia pêl-droed yn aml yn cael ei restru fel hoff arddangosion ymwelwyr, ochr yn ochr â hanes diwydiannol yr ardal a gwrthrychau penodol fel dyn yr Wyddgrug a dyn Brymbo.

Pan ofynnwyd iddynt beth ellid ei wella, awgrymodd ymwelwyr fwy o arddangosfeydd cylchdroi ac ymweld, mwy o hysbysebu yn ogystal â gofod amgueddfa mwy a mwy disglair.

Mwynhaodd y rhan fwyaf o bobl eu hymweliad, gan ei raddio naill ai’n rhagorol neu ychydig yn is na’r rhagorol.

Pobl sydd ddim wedi ymweld a’r amgueddfa

Roedd 47% o’r rhai nad oeddent wedi ymweld â’r amgueddfa o’r blaen wedi clywed am Amgueddfa Wrecsam.

Gofynnwyd hefyd i’r rhai nad oeddent yn ymwelwyr nodi’r rheswm pam nad oeddent erioed wedi ymweld ag Amgueddfa Wrecsam. Y rheswm mwyaf poblogaidd dros beidio ag ymweld oedd erioed wedi clywed am yr amgueddfa o’r blaen. Yn ogystal, nododd y rhai nad oeddent yn ymwelwyr yn aml eu bod naill ai nad oedd erioed wedi digwydd iddynt ymweld, neu eu bod yn teimlo bod yr amgueddfa yn rhy bell i ffwrdd neu’n anodd ei chyrraedd.

Y dyfodol

Roedd gan 80% o’r holl ymatebwyr ddiddordeb mewn ehangu cynnig hanes lleol craidd amgueddfa Wrecsam.

Yn ogystal â hyn, roedd gan 84% o bobl ddiddordeb yn Amgueddfa Bêl-droed newydd Cymru.

Pan ofynnwyd iddynt beth fyddai’n annog pobl i ymweld â’r ymatebion mwyaf cyffredin oedd arddangosfeydd rhyngweithiol ac atyniadol, a gweithgareddau a digwyddiadau gyda’r casgliad pêl-droed.

Ychydig iawn o bobl oedd â diddordeb mewn datblygu sesiynau manwerthu neu addysg, ond awgrymodd 50% o bobl y byddai gwell cyhoeddusrwydd am yr amgueddfa a’r digwyddiadau yn eu gwneud yn fwy tebygol o ymweld â’r amgueddfa.

Yn gyffredinol, derbyniwyd y syniad o gynnydd mewn digwyddiadau (yn ymwneud â phêl-droed ac â threftadaeth Wrecsam) yn gadarnhaol gyda rhai atebion ysgrifennu i mewn yn awgrymu gweithgareddau’n amrywio o arddangosfeydd celf i ddigwyddiadau comedi a siaradwyr gwadd.

Roedd hygyrchedd lleoliad yn amlwg iawn mewn atebion, gyda sylwadau ar sut yr awgrymwyd bod gwell cysylltiadau trafnidiaeth â’r amgueddfa a chynnydd o bethau i’w gwneud yn yr ardal, i annog ymweliadau yn y dyfodol.

Dywedodd y Cynghorydd Hugh Jones: “Diolch yn fawr i bawb a ymatebodd i’r arolwg gan Wrecsam a phob rhan o Gymru. Fel y dengys y canlyniadau, mae’r diddordeb yn yr Amgueddfa Bêl-droed newydd yn parhau i dyfu ledled y wlad ac mae’r ystod eang o ymatebion wedi rhoi llwyfan rhagorol inni ddechrau datblygu syniadau gyda’r tîm dylunio.

Rydyn ni’n gobeithio y bydd yr atyniad newydd cyffrous hwn yn denu llawer o ymwelwyr newydd i ganol tref Wrecsam yn y dyfodol, gan gefnogi ein heconomi leol a thynnu sylw at ein diwylliant a’n treftadaeth leol ochr yn ochr â stori pêl-droed yng Nghymru. ”

Beth fydd yn digwydd nesaf

Mae canlyniadau’r arolwg bellach yn cael eu trafod gyda’r tîm dylunio a byddant yn helpu i lywio’r cynigion cynnar ar gyfer yr Amgueddfa Bêl-droed newydd ac Amgueddfa Wrecsam wedi’i hailwampio.

Mae gwireddu Amgueddfa Bêl-droed i Gymru yn Wrecsam wedi dod gam yn nes gyda phenodiad y tîm dylunio.

Bydd Haley Sharp Design (hsd), ynghyd â’r penseiri Purcell a syrfewyr meintiau MDA Consulting, yn gweithio gyda Chyngor Wrecsam a Llywodraeth Cymru i ddatblygu dyluniadau’r amgueddfa newydd cyn i’r gwaith adeiladu ddechrau yn 2022.

Cyfarfod â’r tîm

Mae hsd yn ddylunwyr deongliadol o’r radd flaenaf sydd â bron i 40 mlynedd o brofiad yn arwain prosiectau ailddatblygu amgueddfeydd sy’n canolbwyntio ar ymwelwyr. Ymhlith y prosiectau treftadaeth eraill maen nhw wedi gweithio arnyn nhw mae Canolfan Ymwelwyr Côr y Cewri, Amgueddfa’r Aifft yn Cairo, a Pharc y Wladwriaeth Ffosiliau Oes yr Iâ yn Las Vegas. Mae eu profiad yn gweithio yng Nghymru yn cynnwys Big Pit: Amgueddfa Lofaol Cymru, Safle Treftadaeth y Byd Blaenafon a Chastell Aberteifi.

Dywedodd David Donoghue, Cyfarwyddwr Creadigol hsd: “Rydym yn falch o fod yn gweithio gyda Chyngor Wrecsam, Llywodraeth Cymru a chymunedau ledled Cymru i ddatblygu profiad amgueddfa newydd, deinamig i alluogi pawb i ymgysylltu’n weithredol â’u treftadaeth. Ni allwn aros i ddechrau archwilio’r straeon a’r casgliadau cyfoethog, ac i greu cynigion trawiadol a chyffrous. ”

Mae Purcell yn un o brif arferion dylunio’r byd gyda mwy na 70 mlynedd o brofiad fel penseiri, uwchgynllunwyr ac ymgynghorwyr treftadaeth. Mae hyn yn cynnwys profiad gydag adeilad presennol yr amgueddfa, ar ôl ysgrifennu cynllun cadwraeth ar gyfer yr adeilad yn 2005.

Dywedodd Cydymaith Purcell, Jane Roylance: “Mae Purcell yn falch iawn o gael y cyfle i barhau i weithio gyda Chyngor Wrecsam, gan gefnogi hsd a noddwyr y prosiect i gyflawni eu gweledigaeth ar gyfer Amgueddfa bêl-droed yng Nghymru ac ar gyfer Amgueddfa Wrecsam; adeilad eiconig yng nghanol Wrecsam hanesyddol. ”

Mae MDA Consulting yn ymgynghoriaeth eiddo ac adeiladu rhyngwladol a ddathlodd eu 70fed flwyddyn o fasnachu yn 2021. Mae gan MDA brofiad helaeth o weithio yn y sector treftadaeth ac yn y gorffennol buont yn rhan o brosiectau gydag Amgueddfa Genedlaethol Cymru. Ymhlith y prosiectau treftadaeth nodedig eraill y mae MDA wedi gweithio arnynt mae Palas Alexandra, Amgueddfa Llundain, Amgueddfa Sir Dorset, Canolfan Ymwelwyr Côr y Cewri a Louvre Abu Dhabi.

Dywedodd y Rheolwr Gyfarwyddwr, Steve Jones: “Mae MDA Consulting yn falch iawn o fod yn rhan o’r tîm i helpu i gyflawni’r prosiect newydd cyffrous hwn ar gyfer Cymru a Wrecsam.”

‘Cynnydd go iawn yn cael ei wneud ‘

Bydd yr Amgueddfa Bêl-droed newydd wedi’i lleoli yn adeilad Amgueddfa Wrecsam ar Stryd y Raglaw yng nghanol y dref.

Bydd gwaith adnewyddu mawr yn cael ei wneud fel y gall yr Amgueddfa Bêl-droed ac Amgueddfa Wrecsam fodoli ochr yn ochr.

Dros yr ychydig fisoedd nesaf, bydd y tîm yn gweithio gyda’r cyhoedd a rhanddeiliaid i ddatblygu dyluniad yr amgueddfa newydd, ynghyd â’i gyfleusterau ymwelwyr a’i raglenni cyhoeddus. Yn ogystal â’r amgueddfa bêl-droed newydd, bydd arddangosfeydd Amgueddfa Wrecsam hefyd yn cael eu hadnewyddu a’u hehangu fel rhan o’r prosiect.

Dywedodd Dirprwy Weinidog Newydd Llywodraeth Cymru sy’n gyfrifol am y Celfyddydau a Chwaraeon Dawn Bowden, “Rwy’n falch iawn o weld bod cynnydd gwirioneddol yn cael ei wneud nawr gyda’r prosiect arwyddocaol iawn hwn i Wrecsam a Gogledd-ddwyrain Cymru ac edrychaf ymlaen at weithio gyda Chyngor Wrecsam ar y datblygiad cyffrous hwn.”

‘Atyniad newydd o bwys i ganol tref Wrecsam’

Dywedodd Aelod Arweiniol Pobl Cyngor Wrecsam – Cymunedau, Partneriaethau Amddiffyn y Cyhoedd a Diogelwch Cymunedol, y Cynghorydd Hugh Jones: “Bydd yr Amgueddfa Bêl-droed newydd yn atyniad newydd gwych i ganol tref Wrecsam, gan ddenu ymwelwyr o bob cwr o’r wlad a thu hwnt. Bydd yn adrodd stori pêl-droed yng Nghymru yn ei holl amrywiaeth, o’r clybiau a’r cefnogwyr ledled y wlad, yr holl ffordd i fyny at y timau cenedlaethol a’u cyflawniadau hanesyddol.

“Rydym yn falch iawn o groesawu Haley Sharp Design ac edrychwn ymlaen at weld y prosiect cyffrous hwn yn dod yn ei flaen wrth inni symud tuag at gam nesaf ei ddatblygiad.”

Dywedodd Prif Weithredwr Cyngor Wrecsam, Ian Bancroft: “Mae penodi tîm dylunio mor gryf o’r radd flaenaf yn adlewyrchu ymrwymiad y Cyngor a Llywodraeth Cymru i greu amgueddfa a fydd yn cydnabod pwysigrwydd pêl-droed yng Nghymru a sicrhau lle Wrecsam fel cartref ysbrydol pêl-droed yng Nghymru.

“Daw’r cam sylweddol hwn ymlaen i’r prosiect ar adeg hynod gyffrous i gefnogwyr pêl-droed yma yn Wrecsam ac ar draws Cymru. Rydym yn llongyfarch y tîm cenedlaethol am eu cyflawniadau gwych yr haf hwn ac am ychwanegu pennod wefreiddiol arall at hanes pêl-droed Cymru.”